Alfredo Brañas

Alfredo Brañas naceu o 11 de xaneiro de 1859 en Carballo de Bergantiños (A Coruña). Foi bautizado de 1859 como Alfredo José de Francisco Higinio Brañas Menéndez. Seus pais, naturais da Coruña, eran Vicente María Brañas Valseca (15/09/1810-30/08/1874) e Celestina Menéndez Vilas (24/09/1827-1902); tivo catro irmáns. Seu pai, dun matrimonio anterior, segundo Francisco Campos Freire, tivera un fillo tamén escritor, Gonzalo Brañas Sánchez (A Coruña, 1840-1903). Seus avós paternos eran Gonzalo Brañas (Aranga, A Coruña) e Juana Balseca (Nava del Rey, Valladolid); os avós maternos eran Gregorio Menéndez, da Coruña, e Rita Vilas de Santiago. Os padriños de Alfredo Brañas foron Enrique Piñeiro e a súa dona Josefa Borrell, residentes en Carballo.

Aos dous anos, en 1861, a súa familia trasládase a Cambados, onde o pai vai exercer de rexistrador da propiedade.

Estuda en Santiago de Compostela, onde realiza o bacharelato (1869-1873) no instituto e a carreira de Dereito na facultade, e remátaa en 1878. A morte de seu pai, en 1874, tráelle dificultades económicas á familia e recibe axuda da Duquesa de Medina de las Torres que, segundo Xavier Castro, era a nai dun compañeiro da Facultade. Alterna diversos traballos xornalísticos co exercicio da avogacía, así como unha breve estancia en Madrid, 1880-1881, onde traballa no xornal La Política e despois na Biblioteca Nacional. De volta a Galicia, despois dun brevísimo período traballando nunha notaría en Cambados, matricúlase no Colexio de Avogados de Compostela, en 1883, e sería avogado fiscal substituto (1884) até que pasa a ocupar a Secretaría Xeral da Universidade (1884-1885). Mentres tanto prepara o doutorado, que acada en Madrid en 1885. Comeza a dar clases en Santiago até que consigue a cátedra de Dereito Natural (1887) en Oviedo e pouco despois a de Economía Política e Facenda Pública (1888) en Santiago, onde permanecerá até a súa morte realizando as súas actividades académicas, literarias, periodísticas, políticas e cívicas na defensa de Galicia. Resalta o seu libro El Regionalismo (1889).

En 1885 casa con Ramona Casulleras Galiana, irmá do médico e escritor Isidoro Casulleras, autor da composición poética “Juan Tuorum. Leyenda sobre una tradición gallega del siglo XIV” (Santiago, 1880). Vivían na rúa da Azabacharía número 5, onde, a pesar dos coidados do seu médico e amigo Juan Barcia Caballero (prologou El Regionalismo) morreu o 21 de febreiro de 1900, con apenas 41 anos.

Alfredo Brañas, de fondísima formación e ideoloxía católica, foi soterrado no cemiterio de Nosa Señora do Rosario e pasaría logo, en 1905, a un mausoleo custeado por subscrición popular en San Domingos de Bonaval, no actual Panteón de Galegos Ilustres, onde tamén está Rosalía de Castro (nos actos de traslado dende o cemiterio de Adina o 25 de maio de 1891 participou activamente Brañas), o xeógrafo e matemático Domingo Fontán, o poeta Ramón Cabanillas, o escultor Francisco Asorey, así como Castelao.

(Do libro de Xan M. Fraga Rodríguez Alfredo Brañas, carballés ilustre, 2005).