- Calzados Mariño (rúa Coruña)
Tamén me lembro, eu neno, de cando algún vello entraba na tenda cun pau na man. Era a medida do pé da sobriña, ou do fillo, ou da neta. Quizais da súa dona, que non podía desprazarse á vila nin atar os amallós. Unha vez, entrou unha paisana cun carabullo daqueles. A miña nai mostroulle uns zapatos dos tres bes (bos, bonitos e baratos) e comentoulle que non habería ningún problema para cambiarllos. «Se non lle serven, pode vir o señor a probalos», díxolle. Logo houbo un silencio mesto. Deixou claro que o seu home non podía, pero a miña nai insistiu, pois a súa parroquia non quedaba lonxe e aproveitaría a mañá para ir á feira. «Imposible», respondeu a muller, e a miña nai ao fin comprendeu. Parece sinxelo, pero ata aos mortos hailles que atar os cordóns.
Localización do panel: Calzados Mariño (rúa Coruña).
- Foto Pombo (rúa Desiderio Varela).
Porque o que non somos quen de lembrar, inventámolo. O avó ao que non vimos, o pai que nunca tivemos, a enfermidade que xamais sufrimos. Se non hai unha lembranza, non existiron, de aí a importancia das fotografías, cando as fotografías eran fotografías e cando a de Pombo era a de Pombo. Agora, o real non é o momento capturado, senón o que non sae na foto. Poderiamos dicir que a vida é todo o que acontece cando non estamos premendo o botón da cámara, guichando fotos en Facebook, tuitando parvadas… En definitiva, instagramando a vida, que sen dúbida é outra cousa.
- Antiga dozaría Vella (rúa Martín Herrera).
Vostede, coma min, lembrará algún acontecemento acaecido cando tiña tres anos (a caída dun dente, a torta de moca de Mino, aquela vez que cagou por fóra), pero talvez non se acorde de cando atou os amallós por primeira vez. Eu tampouco, mais sería fermoso, porque un deixa de ser neno cando é quen de facelo. O símbolo de que medraches, de que a infancia xa vai no fondo do mar, onde repousa un transatlántico á espera de que un vello mergullador baixe por ela. Un mergullador que parece o curmán de E.T. e que, se a memoria quixese, non tería dentes, vestiría de militar e alimentaríase só de tortas de moca, porque Carmiña leva repetindo toda a mañá que non quedan pasteis de crema (aínda que o mergullador é extraterrestre, pero non parvo, e ben ve que o mostrador da parte de atrás está ateigado de canas, libros e milfollas. Nin E.T. nin hostias, di Carmiña para os seus adentros antes de persignarse).
- Antigo cine Rega (rúa Fomento), antiga ferraxaría de Manolo Rega e Elvira (rúa Hórreo)
Falamos dos anos setenta, polo que para min aquel ser antropomorfo con escafandro que respiraba por un tubo era o máis parecido a un extraterrestre despois de E.T., que aínda non se estreara na de Maruja. Eu ía preguntar á ferraxaría da rúa do Hórreo, día si e día tamén, cando chegaría o filme de Spielberg a Carballo, aínda que todos os rapaces sabiamos que as películas, toleradas ou non, proxectábanse no Rega cun par de invernos de atraso. Cando finalmente se estreou, E.T. xa chegara á súa casa e a nena empinaba a botella. Pero esa é outra historia.
- Lugar da Ponte (barrio da Milagrosa), parroquia de Sofán, antiga Cámara Agraria (avenida da Milagrosa), antiga taberna Viños e Comidas Guitoi (avenida da Milagrosa), antigo pub Silfo (rúa Rosalía de Castro)
Poucos sabían que se chamaba Xosé Antón e ninguén que se apelidaba Rodríguez Lista. Para todo o mundo era Guitoi, un alcume toponímico que proviña do lugar da parroquia de Sofán, de onde saíran os seus pais máis de catro décadas atrás para establecerse en Carballo. Por ese costume que ten o ser humano de deixar a porta entornada, de non irse de todo, elixiron para vivir a Ponte, no Barrio da Milagrosa. O máis preto de Sofán, non fose que algún día houbese que volver á aldea. Alí montaron, fronte á antiga Cámara Agraria, Viños e Comidas Guitoi. Vivían enriba da taberna e o seu carné de identidade sinalaba que Antón tiña trece anos.
A barra víñalle de familia, polo que co tempo abriría o Silfo. O pub con máis encanto da vila, un soto coa mellor música situado na rúa de Rosalía de Castro, o mesmo nome que lle puxo á súa filla. Alí, durante case tres décadas, organizou concertos e pinchou discos difíciles de atopar nunha época na que non había internet. O negocio, co tempo, foise a menos, pero aquilo era a súa casa, unha extensión do seu salón con paredes inzadas de vinilos e fotografías. Nelas, o tempo pasaba pola xente, pero Antón seguía igual.
Henrique Mariño (Carballo, 1975) é xornalista. Actualmente traballa no diario Público, onde escribe reportaxes e entrevistas. Antes pasou por El Correo Gallego, Cadena COPE, Axencia EFE, La Voz de Galicia, El Mundo, Spain Gourmetour e ADN.es. Tamén publicou nas revistas Luzes, MAN, Números Rojos, DT ou Táboa Redonda. Premio Nacional de Xornalismo Álvaro Cunqueiro.
Sempre agradecido ao seu mestre Fernando García Pablos (El Correo Gallego) e a Xosé María Arán, quen lle brindou a oportunidade de escribir os seus primeiros artigos na revista A Xanela e, logo, en Vieiro. Alí coincidiu con dúas persoas marabillosas, José Manuel Ponte Balboa e Pedro Luis Fernández Pombo, eternamente na súa memoria, eternamente no seu corazón.
Narrativa
Atar os cordóns. Relato incluído no libro colectivo Carballo, derrubando muros con pintura. Engaiolarte Edicións, 2017.
Guitoi, caso pechado e Orballo, vila asolagada. Relatos incluídos no libro colectivo Contos de taberna. Edicións Embora, 2014.
I’m lovin’ you. Relato incluído no libro colectivo Follas de Carballo. Lumieira, 2012.
Outros
Prólogo do libro de fotografías de Pedro Armestre Plaza tomada, 2011.
A Porta do Sol e a conquista do espazo público. Reportaxe incluída no libro colectivo sobre o movemento 15-M A praza é nosa. 2.0 Editores, 2011.
