Mercedes Queixas Zas

Madruguei un 22 de xullo de 1968 na cidade da Coruña. Presinto desde hai tempo que a época deixou pegada en min. Confirmei hai tempo, no entanto, que a acción de madrugar foi puramente accidental e moi lonxe de ser unha cualidade innata.

Dei os meus primeiros pasos e aprendéronme os comportamentos iniciais no medio rural onde, alén de meus pais, foi determinante a convivencia cos avós paternos e, e menor medida, cos maternos. Lembro un medio rural vivo, útil e, por tanto, necesario para as persoas que o traballaban, que iniciaban e remataban nel o ciclo vital. Un medio rural onde as persoas vivían cara á terra, nunca contra a terra.

Descubrín a cidade aos tres anos. Non debeu ser un medio deslumbrante nin demasiado traumatizador, pois non teño lembranzas moi nítidas. No entanto, nunca esquecerei a regra petando nos meus dedos apretados e apreixados pola man xenerosa da miña primeira profesora. A confirmación aínda viva do lema primate do mestre da miña nai: «La letra con sangre entra».

Continuei a miña vida escolar sempre na Coruña, mais sen perder nunca a ollada de esguello cara á aldea. A outra vida á que fuxía periodicamente en calquera data que supuxese un mínimo tempo de lecer.

Sempre a cidade e a aldea. Ou a cidade contra a aldea.

No instituto de Monelos (A Coruña) espertei a un mundo novo en que o idioma galego era, ademais de lingua de conversa espontánea, o vehículo de transmisión de coñecementos diferentes das preceptivas horas de lingua e literatura galega. Nas súas aulas descubrín a capacidade da miña lingua para me aprender palabras «finas» de filosofía, física e química, matemáticas… As palabras de meus avós e de meus pais en primeira liña e fóra do ámbito restrinxido da miña casa.

Teño que recoñecer que unha parte do profesorado do instituto deixou pegada forte na modelación da miña personalidade e, quizais, marcou a miña escolla posterior rumbo ao mundo da filoloxía galega.

Incorporeime no curso 1986/87 á Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña e, de novo, alí atopei grandes docentes que nos acolleron, aos que formábamos parte daquela primeira promoción, con afecto e proximidade, se ben non exento de rigor e de esixencia.

Rematada a carreira universitaria cumpría iniciar a consecución dunha meta inherente á condición de persoa adulta: a inserción no mundo laboral.

Deseguida, o xeneroso equipo da editorial Laiovento me abriu as portas do seu proxecto e durante cinco anos colaborei con esta empresa editorial como coordinadora. Esta etapa convértese na miña achega máis directa ao mundo do libro, dos escritores e das escritoras, do proceso de impresión, encadernación, edición… Un mundo complexo, ás veces, mais enriquecedor na miña formación, pois permitiume, ao longo de cinco anos, convivir día a día coa realidade literaria galega, manténdome á última dos novos autores e autoras en galego, das diferentes correntes traballadas ou innovadas, da necesidade de acrecentar o corpus literario galego coas traducións de obras clásicas…

Simultaneamente, dado que a docencia era desde había tempo un obxectivo a conseguir, presenteime ás oposicións ao ensino secundario e conseguín superalas no ano 1996, apenas catro meses antes de alcanzar outro grande logro como muller: o nacemento da miña primeira filla.

Desde o curso 1996/97 imparto aulas de lingua e literatura galega. O meu primeiro destino, froito do casual destino, volveu ser o IES Monelos, que supuxo o reencontro cos meus formadores e formadoras iniciais, xa agora convertidos en colegas, nunha nova experiencia gratificante. Mais axiña chegou o traslado ao CPI Alcalde Xosé Pichel, de Coristanco (A Coruña), onde sigo a exercer a docencia na actualidade.

Máis unha vez o medio rural comigo. Máis unha vez a realidade aldeá e a súa idiosincrasia particular.

O contacto directo coas aulas e as miñas inquedanzas por elaborar materiais didácticos para o alumnado leváronme a participar na redacción de diferentes libros de texto e unidades didácticas.

A escrita foi nacendo progresivamente, foi xurdindo sen a forzar, sen tan sequera procurala. Máis ben foron outros os que sempre me convidaron a trazar o camiño do cultivo da escrita. Non foi un camiño en solitario, pois sempre me sentín arroupada por amigos, compañeiros e compañeiras, familia, antigos profesores… Froito de todas e todos eles velaí están as miñas publicacións, o meu pequeno contributo a este país que adoro e a esta nosa historia literaria que abrolla futuro xeración tras xeración.

Comparto soles, ventos, treboadas, reloxos de area, vogais abertas e pechadas, foles novos, con moitas persoas boas que me rodean, que me aprenden, emocionan, fan rir, sorprenden, animan, acariñan, bican. Vivo contaxiada de moita vida viva. O resto ignóroo. Aprendino a tempo. Receita básica de sobrevivencia neste proceso de continua degustación que é a existencia.